Helaas, het gaat hier niet over de film of over het album van Paul Kalkbrenner, al kan ik zijn muziek zeer zeker waarderen. Het gaat hier om de stad Berlijn! Ondertussen heb ik deze stad twee keer bezocht maar dat had wat mij betreft al veel vaker mogen gebeuren. Deze stad heeft alles wat mijn hartje sneller doet kloppen. Wat dat “alles” precies is? Dat lees je in dit artikel!
Berlijn jij bent fijn
Waarom is deze stad zo fijn? Omdat je hier zoveel kunst zien en doen! De stad Berlijn is een van de meest culturele en creatieve steden van Europa. In de stad Berlijn komen het heden en verleden samen. Je wordt als bezoeker aangespoord om zowel het nieuwe als oude Berlijn te ontdekken. Het creatieve van de stad uit zich voornamelijk in het aantal musea, collecties, kunstgalerijen, podia en bioscopen. Daarnaast heeft Berlijn een bruisend nachtleven, kun je er genieten van rust in het park of lekker eten in de vele hippe tentjes.
Met onderstaande tips haal je alles uit een bezoekje aan deze stad als je de stad voor de eerste keer bezoekt!
Zien
Berlijn barst uit zijn voegen van kunst en cultuur. Wat je sowieso gezien moet hebben? Dat lees je hieronder!
De Muur
De Muur staat, zoals je wellicht al wel weet, symbool voor de scheiding tussen Oost en West-Berlijn, de Koude Oorlog en de tweedeling van het land na de Tweede Wereldoorlog. De Berlijnse Muur viel in 1989 en nog tot op de dag van vandaag komen er veel toeristen kijken naar de restanten ervan. Op diverse plekken in de stad kun je de Muur bekijken. Mocht je een groot deel willen zien dan moet je naar de Mühlenstrasse. Hier staat een stuk van 1316 meter en dit monument heeft de naam East Side Gallery. In totaal hebben 118 verschillende kunstenaars, afkomstig uit 21 verschillende landen, de muur voorzien van graffiti kunst. Achter de meeste kunstwerken zit een dieperliggende betekenis.
Het Rijksdaggebouw
Het Rijksdaggebouw in Berlijn is een van de meest populaire bezienswaardigheden. In het Duits noemen veel mensen het gebouw Reichstag. Het is zo’n druk bezochte bezienswaardigheid dat je zeker minimaal 3 dagen, voordat je het Rijksdaggebouw wilt bezoeken, via internet aan moet melden. Het gebouw is zowel van de buiten- als binnenkant heel bijzonder.
Het gebouw werd in 1884 ontworpen door de architect Paul Wallot en het gebouw werd officieel geopend in 1894. In 1993 brak er een hevige brand uit wat ervoor gezorgd heeft dat het gebouw zwaar beschadigde. Ten tijde van de Koude Oorlog werd het gebouw hersteld. Pas in 1999 was de verbouwing klaar en kwam het Duitse parlement terug in het Rijksdaggebouw. Dit was een memorabel moment gezien politici uit zowel Oost- als West-Duitsland hier samen kwamen. Vandaag de dag zetelt de Bundestag in het Rijksdaggebouw. Het is mogelijk om de kamer te bezoeken, mocht je dat willen dan moet je, je hiervoor wel van tevoren online aanmelden.
Sir Norman Foster veranderde eind jaren ‘90 het uiterlijk van de Rijksdag door de moderne koepel welke hij ontwierp. Het Rijksdaggebouw had vanuit vroeger al een koepel, deze raakte echter zwaar beschadigd ten tijde van de oorlog. De nieuwe koepel is transparant wat staat voor de werking van de democratie. Het is mooi om hier het nieuwe en oude van het gebouw samen te zien komen. Het uitzicht vanaf het gebouw is prachtig, je kunt in alle richtingen over Berlijn kijken.
Checkpoint Charlie
Aan de Friedrichstrasse vind je een replica van Checkpoint Charlie. Checkpoint Charlie was vroeger een controlepost tussen de Amerikaanse en Russische sector ten tijde van het verdeelde Berlijn. Het Amerikaanse leger gebruikt Charlie als aanduiding voor de derde letter van het alfabet. Checkpoint Charlie was de derde doorgang op de grens tussen Oost en West. Toen de muur viel verdween de controlepost zo goed als helemaal, enkel resten van steen duiden aan waar de controlepost zich vroeger bevond. Nu staat er een replica van het wachtershuisje en een bord waarop staat dat je de Amerikaanse zone verlaat en de Russische betreedt. Zo goed als naast Checkpoint Charlie vind je Museum Haus.
Holocaustmonument
Er is in Berlijn een enorm monument opgericht ter nagedachtenis aan de Jodenvervolging. Het Holocaustmonument bevindt zich in het centrum van de stad. Het monument bestaat uit, in totaal 2711, betonnen grijze blokken die allen even groot zijn maar niet even hoog. Het is mogelijk om tussen de blokken door te wandelen. Het is heel vreemd hoe klein je jezelf tussen de in totaal 2711 betonblokken.
De paden tussen de blokken lopen op en af waardoor je het ene moment wel verder kunt kijken en op het andere moment zie je helemaal niets. Een duidelijke betekenis heeft de ontwerper van het monument nooit gegeven maar het is in ieder geval een monument wat is gemaakt om mensen aan het denken te zetten.
Brandenburger Tor
Deze stadspoort is de enige van vroeger welke bewaard is gebleven. De Brandenburger Tor stamt ui 1788. Het mooie bouwwerk staat aan het einde van Unter den Linden.
Als je met je gezicht, op de Pariser Platz, naar de Brandenburger Tor staat dan heb je aan je linkerhand ook nog de DZ-bank. Het gebouw van de bank is ontworpen door de architect Frank O. Gehry. De architect staat bekend om zijn speelse gebouwen maar hij moest in Berlijn rekening houden met strenge bouwvoorschriften. De buitenzijde van het gebouw is daarom ook niet heel bijzonder, eerder saai. Het speelse van de architectuur komt binnenin het gebouw tot zijn recht. Neem dus zeker een kijkje in deze bank!
Unter den Linden
Unter den Linden is een prachtige laan waarbij er aan weerszijden prachtige lindebomen staan. Aan het einde van deze laan stuit je op het mooie Brandenburger Tor. Een redelijk deel van de belangrijkste bezienswaardigheden van Berlijn bevinden zich in de buurt van of rondom Unter den Linden. Daarnaast vind je hier ook mooie pleinen en straten waar er genoeg mooie gebouwen te bewonderen zijn.
Alexanderplatz
Het Alexanderplatz ligt in de wijk Mitte en is een van de belangrijkste pleinen van de stad. Op en rondom het plein bevinden zich een aantal bijzondere gebouwen. Vandaag de dag fungeert het plein als bekend verkeersknooppunt en daarnaast vind je er veel grote winkelketens. Wat je er daarnaast kunt bekijken is de televisietoren.
De Fernsehturn, gebouwd tussen 1965 – 1969, is 368 meter hoog. Ik heb de toren zelf niet bezocht maar die mogelijkheid is er wel! Midden op het plein staat een fontein. De fontein werd gebouwd in het kader van de herbouw van het plein. Deze fontein, van 23 meter doorsnee, is officieel geopend in 1970. De fontein is gemaakt van koper, keramiek, glas en emaille. Berlijners spreken graag af bij de fontein. Het vormt dan ook een plek voor hen om samen te komen.
In een hoekje van het plein staat het Weltzeituhr. Het is mogelijk om op deze bijzondere klok de plaatselijke tijd van alle tijdzones op de wereld af te lezen.
Wil jij een mooi uitzicht vanaf dit punt van Berlijn? Bezoek dan het Park Inn Hotel. Het hotel is 125 meter hoog en voor €4 kun je met een lift naar de top van het hotel. De traktatie? Een fantastisch uitzicht vanaf het Panorama platform.
De Berliner Dom
De Berliner Dom is de mooiste kerk van Berlijn. Vanuit de Lustgarten, de tuin, voor de kerk heb je een mooie kijk op de buitenzijde van deze kerk. Als het lekker weer is plof dan zeker even lekker neer in de Lustgarten. Je kunt in deze tuin heerlijk tot rust komen.
Zowel de buiten- als binnenkant is het bekijken waard. Net als andere gebouwen in Berlijn werd ook de kerk ten tijde van de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd. In 1993 werd de kerk heropend. Binnen in de kerk is een enorm orgel te zien bestaande uit meer dan 7.000 pijpen. Als je de 270 traptreden opgaat brengt jou dit naar de top van de dom en biedt het je een mooi uitzicht over de wijk Mitte.
Potsdamer Platz
Naast het Alexander Platz is ook het Potsdamer Platz een van de belangrijke pleinen in Berlijn. Het Potsdamer Platz is omringt door grote moderne gebouwen. Vanuit vroeger vormt dit plein al een belangrijk zakencentrum van de stad. De Berlijnse muur heeft dwars over het plein gestaan. Na de val van de Muur heeft Potsdamer Platz zijn naam als handelscentrum weer opgebouwd.
Vandaag de dag is het station hersteld, stoppen er treinen, metro’s en s-bahnen op het station. Door het herstel daarvan vormt Potsdamer Platz een belangrijk verkeersknooppunt in de stad. Op het plein bevinden zich ook kantoren, van o.a. Sony, Deutsche Bahn en een groot winkelcentrum. Wat ik zelf heel tof vond was het Sony Center. Het Sony Center is een enorm modern gebouw, door Sony gesponsord. Je kunt in het Sony Center terecht voor bijvoorbeeld een kop koffie of een lekkere lunch. ‘s Avonds is het dak van het Sony Center mooi verlicht, het is dus zeker de moeite waard om in de avonduren een keer terug te gaan. Mocht je Legoland willen bezoeken dan kan dat ook in het Sony Center. Ik heb gezien dat het mogelijk was maar mij trok dat persoonlijk te weinig om naartoe te gaan.
Joodsmuseum
Zoals aangegeven zijn er veel musea in Berlijn welke je kunt bezoeken. Een niet te missen museum is toch wel het Jüdisches museum. Allerlei facetten van het Jodendom en de Joodse historie worden in het museum belicht. Het museum is chronologisch opgebouwd en laat om en nabij 2.000 jaar aan geschiedenis zien.
De Amerikaanse architect Daniel Libeskind heeft het gebouw, waarin het museum gevestigd is, ontworpen. Het gebouw heeft een zigzaggende vorm wat verwijst naar een gebroken Davidsster. De lange smalle gangen van het museum, met scherpe wendingen en een schuine helling, roepen een vreemd gevoel bij je op. Het gebouw is zo ontworpen om mensen aan te zetten tot nadenken. Het museum is ook voorzien van een drietal monumenten.
Wat ik zelf het meest heftig vond in het gebouw was de holocausttoren. Als bezoeker stap je deze ruimte binnen welke zich aan het eind van een doodlopende gang bevindt. Zodra je als bezoeker de ruimte binnen stapt krijg je direct een benauwd gevoel. De ruimte is kaal en de muren zijn wel 24 meter hoog. Daarnaast is het er ook pikdonker en koud. Er is een gleuf, waar licht doorheen komt. Je ziet het licht maar het is tegelijkertijd zo ver weg dat het mij beangstigd heeft en het gevoel gaf hier nooit meer uit te kunnen komen.
Wat ik daarnaast erg bijzonder vond was Memory Void. In deze ruimte liggen 10.000 verschillende gezichten gemaakt van plaatstaal verspreid over de grond. De gezichten staan centraal voor de Joden die om zijn gekomen en voor mensen die op de een of andere manier slachtoffer zijn geworden van oorlog en/of geweld.
Het is zeer zeker de moeite waard om het museum te bezoeken!
Doen
Er is zoveel te zien maar hoe ga je dat doen? Hoe ga jij ervoor zorgen dat je de ultieme ‘Berlijn-ervaring’ ervaart? Daarover geef ik jou hieronder een aantal tips!
Wandelen en struinen
Het is heerlijk om door Berlijn te wandelen en om lekker rond te struinen. Mocht je alle bezienswaardigheden wel gezien hebben en heb je meer tijd… (ver)dwaal dan lekker door de straten van deze stad. Door rond te wandelen kun je genieten van het feit dat Berlijn heel groen is. Bezoek bijvoorbeeld het mooie Tiergarten, het zogenaamde groene hart van de stad! Daarnaast ontdek je door te wandelen ook andere mooie dingen zoals graffiti en posters of een krakersbolwerk.
Tijdens mijn studie aan de Fontys Hogeschool voor de Kunsten maakten wij een reis naar Berlijn. In de avonduren gingen wij aan de wandel en stuitten op een enorm groot gekraakt pand met alleen maar kunstenaars. Wij mochten een kijkje binnen nemen. Ik zal dit pand en deze ervaring nooit vergeten. Het jammere is alleen dat ik dus niet meer precies weet waar dit pand zich bevond en dus kan deze tip niet concreet maken. Vandaar dus de algemene tip: wandel, verdwaal en ontdek!
Fietsen
Wat sowieso een échte aanrader is, is het huren van een fiets. Het huren van een fiets kan bijna overal. Mocht je in een drukke periode Berlijn bezoeken hou er dan rekening mee dat je of een dag van tevoren een fiets moet huren of dat je heel vroeg op zal moeten staan om niet mis te grijpen!
De reden waarom ik sowieso voorstander ben van fietsen door de stad is dat je overal heen kunt! Berlijn is een geschikte stad om lekker te fietsen. Het ligt er natuurlijk aan hoeveel je wilt fietsen maar hou er sowieso rekening mee dat Berlijn om en nabij 4 x groter is dan Amsterdam. Mocht je bijvoorbeeld van de Prenzlauer Berg naar de Charlottenburg fietsen dan ben je al snel 9 kilometer verder. Je kunt natuurlijk ook van tevoren je route uitstippelen. En er zijn genoeg leuke tentjes waar jij tussendoor even jouw benen kunt laten rusten en kunt genieten van een heerlijke versnapering.
Mocht je nu toch misgrijpen op een huurfiets of liever op een andere manier de stad verkennen? Geen probleem, maak gebruik van het openbaar vervoer!
Het openbaar vervoer
Zoals aangegeven is het naast fietsen gemakkelijk om alles met het ov te bereiken. Door een dagkaart aan te schaffen kun je de gehele dag door gebruik maken van het ov. Met het openbaar vervoer kun jij Berlijn op een hele makkelijke, leuke en ook goedkope manier ontdekken. In Berlijn kun je gebruik maken van de metro, tram, trein, bus etc.
Het reizen met het openbaar vervoer is goed te betalen. Het bedrag wat je af moet rekenen wordt berekend aan de hand van het aantal zones waarin je wilt reizen. De stad is opgedeeld in de zones A, B en C. Je kunt ervoor kiezen om bijvoorbeeld binnen alle 3 of maar 2 zones te willen reizen. Mocht je Berlijn voor het eerst bezoeken dan raad ik je aan om een kaartje te kopen voor de zones A en B. Zone A is het centrum van de stad en zone B zijn meer de buitenwijken.
Naast de U-Bahn, S-Bahn, trams, bussen en de trein is er ook de ‘hop on hop off’ bus. De hop on hop off bussen zijn vaak erg prijzig maar er een fijn alternatief namelijk de stadsbus 100. De stadsbus rijdt langs veel van de bekende bezienswaardigheden. Net als bij een ‘hop on hop off’ bus kun je zo vaak in en uit deze bus stappen als je zelf wilt. Probeer bij het instappen een plekje boven en vooraan in de bus te bemachtigen. Op deze manier zie je veel van de stad tijdens de busrit!
Berliner Pass
Wat je ook kunt doen, als je van tevoren weet dat je veel wilt gaan zien en doen in Berlijn, is het aanschaffen van een Berlin Pass. Een Berlin Pass is een kortingskaart waarmee je in Berlijn gratis toegang krijgt tot verschillende musea, galerijen, historische gebouwen en attracties. Als je veel wilt doen en zien haal je het geld uit zeker uit deze pas.
Eten
Het is niet te missen… Waar ik het over heb? De currywurst! Als je in Berlijn bent kun je er niet omheen en zal je deze lekkernij, bestaande uit worst met currysaus/tomatensaus en currypoeder, moeten proeven! Op vrijwel iedere hoek van de straat kun je een currywurst proeven.
In Berlijn kun je sowieso je lol op als het gaat over hippe, leuke en fijne eettentjes. Een aantal andere tips zijn: The Klub Kitchen, House of Small Wonder, Bosco, Dots Café en What do you fancy love. Denk naast tentjes ook aan de fijne foodspots in de vorm van een markthal of street food markt. Wat ook gezellig is in Berlijn is de terrascultuur. In alle seizoenen zit iedereen buiten op het terras! Als het koud is gaat gewoon terrasverwarming aan. En in de zomer zijn er ook genoeg plekken om jezelf te vermaken, bijvoorbeeld bij Holzmarkt25. Op deze plek kun je, heerlijk in de zomer, genieten van muziek, kunst, een drankje en wat eten.
De volgende keer in Berlijn
Wat ik dus nog nooit gedaan heb in Berlijn is struinen door de stadsparken op een zondag. Waarom dat zo leuk is? Op zondagen zijn de winkels dicht in de stad maar staan de stadsparken bomvol met kraampjes! Denk aan vintage, antiek, kleding van lokale ontwerpers, kunst en meer. Het Mauerpark is blijkbaar het park waarin de bekendste vlooienmarkt te vinden is. Gezien ik hou van vintage, rommelmarkten en tweedehandse spulletjes denk ik dat deze vlooienmarkt een droom is die uitkomt. Maar om daar achter te komen is er maar een optie…
Ik denk dat ik binnenkort maar eens mijn agenda erbij pak en mijn derde bezoek aan deze heerlijke stad ga plannen! Maar eerst op naar Praag.